Tabiat'ın 3 Prensibi Triguna:Sattva,Rajas,Tamas

Prakriti'nin yani Tabiat'in 3 prensibi vardir, bu prensiplere 3 guna denilir. 3 guna:
1- sattva : işik, sukunet, koruyuculuk
2- rajas : arzu, hareket, yaraticilik
3- tamas : karanlik, durgunluk, yokedicilik

Ayetlerden gorelim:

Yuce Rabb dedi ki:
1-Sana butun bilgilerin en iyisi olan En Yuce Bilgi'yi tekrar aciklayacagim. Bunu bilen bilgeler, bu dunyanin ustundeki en yuksek duruma erisirler.
2-Bu bilginin korumasinda olanlar Benimle birdir; yaratilis zamani yeniden dogmazlar, son yokolusta da artik olmezler.
3-Ey Bharata, Buyuk Brahma benim rahmimdir; buna tohum koyarim. Butun canlilar buradan dogarlar.
4-Kaunteya, tum rahimlerden dogan canlilarin rahmi, buyuk Brahma'dir ve Ben de oraya tohum koyan Baba'yimdir.
5-Ey Mahabahu, Prakriti'den dogan sattva, rajas, tamas bedende yasayan olumsuz varliga baglidirlar.
6-Bunlardan Sattva saftir, isik ve saglik verir, Ey Gunahsiz Kisi; zevkleri ve bilgi kalabaligini engeller.
7-Rajas'i tutku niteligiyle bil Kaunteya, istek ve baglilik ondan dogar; tum eylemleri bedene baglayan odur.
8-Ancak Tamas'in cehaletten dogdugunu bil.O tum canlilari aldatir, onlari ihmale sevkedip uyusukluk ve tembellikle baglar Bharata.
9-Sattva kisiyi mutluluga, Rajas eyleme baglar Bharata. Golgeleyici bilgiyle dolu Tamas ise kisiyi hataya surukler.
10-Bazen Sattva, Rajas ve Tamas uzerinde ustunluk kurabilir. Bazen Rajas, Tamas ve Sattva uzerinde, bazen de Tamas, Sattva ve Rajas uzerinde ustunluk kurabilir Bharata.
11-Bedenin tum kapilarindan bilginin isigi parladiginda , Sattva ustun durumda demektir.
12-Rajas yukseldiginde acgozluluk, eylem istegi, bencilce is ustlenme, hosnutsuzluk ve sureli istek ortaya cikar, ey Bharatarshabba.
13-Ey Kurunandana, Tamas gelistiginde ise karanlik, tembellik, dikkatsizlik ve uyusukluk ortaya cikar.
14-Eger Sattva ustunken bir kimse olurse o, en ustun ilkeleri bilen insanlarin kavustugu kusursuz dunyalara gider.
15-Eger Rajas ustunken olurse , is kalabaligi icinde yeniden dogar. Eger Tamas ustunken olurse ap tallarin rahminden dogar.
16-Sattva'nin saf meyvesi erdemli islerdir. Rajas'in meyvesi acidir. Tamas'in meyvesi ise cehalettir.
17-Sattva'dan bilgelik dogar. Rajas'tan acgozluluk,Tamas'tan ise yanilgi, uyusukluk ve de cehalet dogar.
18-Sattvacilar en yuksek goklere giderler. Rajascilar orta yerlerde kalirlar. Tamascilar ise niteliksizlikleri yuzunden asagi bolgelere giderler.
19-Bu gunalardan baska birsey olmadigini goren kisi, bunlarin otesindedir. Beni bilir ve Benim varligima kavusur.
20-Bedeni olusturan bu 3 gunayi asan kisi ; dogum, olum, yaslilik ve kederden kurtulur ve ölumsuzluge kavusur.
21-Butun varliklarda ölumsuz varligi goren ve sayisiz seylerin bir tek oldugunu goren kisininki bilesin ki Sattva bilgisidir.
22-Ama cesit cesit canlilarda ayri ayri varlik oldugunu sanan kisinin bilgisi, bil ki Rajas bilgisidir.
23-Ote yandan da tek bir seye , sanki o herseymis gibi nedensiz, gercek nedenine deginmeden yapismis olan kisinin bilgisine Tamas bilgisi denir.
24-Bir eylem bagimliliktan uzak, tutku ve nefretten arinmis, odul dusunmeden yapilmissa , buna Sattva isi denir.
25-Ama tutku gozetilen veya yine bencilce yapilan , cok emek sarfettiren eyleme de Tamas isi denir.
26-Cahillikle baslanan, sonucunu dusunmeden yapilan, semeresiz, yararsiz ve zarar verici eyleme de Tamas isi denir.
27-Bagdan kurtulmus , kendisini ovmeyen, guclu ve saglam olup , zafer ve yenilgi duygularina karsi ayni kalan kisiye , Sattvaci davranan kisi denir.
28-Tutkulu, islerin karsiligini bekleyen, acgozlu, zarar verici, kirli, zevk ve aci dolu kisi, Rajasci davranan kisisdir.
29-Kontrolsuz, kaba, kustah, hilekar, namussuz, tembel, umitsiz ve savsaklayici insan tipine de Tamasci denir.
30-Ey Dhananjaya, simdi akillilik ve dayanikliligin 3 gunaya gore nasil ayrildiklarini dinle , ayri ayri anlatiyorum.
31-Ey Partha, eylemi, eylemsizligi, neyin yapilip neyin yapilamayacagini, neden korkulup neden korkulmayacagini, bagliligi ve ozgurlugu bilen akil, Sattva'cidir.
32-Ey Partha, dogruyu ve yanlisi, neyin yapilip neyin yapilmayacagini ayirt edemeyen akil, Rajas'cidir.
33-Ey Partha, karanlikla kapli oldugundan , erdemsiz olani erdemli goren, herseyi oldugundan baska ve ters anlayan akil Tamas'cidir.
34-Ey Partha, yoga ile bir kimsenin akil, soluk ve duyu eylemlerini kontrol etmesi ve boylcedegismez bir dayaniklilik kazanmasi Sattva'cidir.
35-Ey Partha, bir kimsenin din, ask ve is duskunlugu ile eylemlerinin meyvasina gosterdigi dayaniklikli Rajas'cidir.
36-Ey Partha, zayif akliyla uyku, korku, keder, endise ve kibirden vazgecmemekte direnc gosteren de Tamas'cidir.
37-Ey Bharatarshabha, simdi uc cesut mutlulugu sayiyorum, dinle. Uzun pratikler yapilarak kedere bir son verilebilir.
38-O, baslangicta zehir gibi gelir, sonunda ise abihayat gibi tatlidir. Ozunu kavramanin huzuruyla dogan bu mutluluk Sattva'cidir.
39-Duyu organlarinin temasiyla baslangicta abihayat gibi gelen, ancak sonunda zehir gibi zarar veren mutluluk ise Rajas'cidir.
40-Baslangicta da sonda da , ruhu uyusturan, uykudan, tembellikten ve umursamazliktan kaynaklanan mutluluk da Tamasci'dir.